اطلاعات کتاب‌شناختی
مطهری، مرتضی (1339)، داستان راستان، تهران، بی‌نا.
به مناسبت دوازدهم اردیبهشت، روز معلم
شصت سال پیش مرحوم #مرتضی_مطهری جلد اول #داستان_راستان را منتشر کرد که 75 داستان کوتاه درباره زندگی پیشوایان دینی مسلمانان، در بردارد و پس از خوش آمدن کتاب به ذائقه مخاطب، جلد دومش را با پنجاه داستان دیگر، سامان داد. این کتاب در دهه چهل، در زمینه #بازنویسی #ادبیات_دینی برای مخاطب نوجوان و جوان، نوآورانه و پیش‌رُوانه بود؛ زیرا بیش‌تر کتاب‌های داستانی آن روزگار را نویسندگان #چپ می‌نوشتند یا ترجمه می‌کردند. از این‌رو، داستان راستان در سنجش با دیگر آثار مشابه، از #فضل_تقدم برخوردار است.
این کار ابتکاری را #استاد_مطهری به یکی از دوستان فاضل» خودش نسبت داده است که در جلسه هیئت تحریریه #شرکت_انتشار چنین پیش‌نهادی را مطرح کرده بود و استاد این پیش‌نهاد را تا برون‌داد دنبال کرد. پس از او بسیاری از کسان ملهَم از این داستان راستان، آثاری پدید آوردند.
شاید این کتاب را نتوان بازنویسی حرفه‌ای قصه‌های یاد شده در روایات دینی برشمرد، اما از دید من سه ویژگی مثبت در آن یافت میشود که متأسفانه برخی از آثار کنونی در زمینه ادبیات دینی و مذهبی و قصص اخلاقی، از آن ویژگی‌ها برخوردار نیستند و بنابراین، به پس‌رفت دچارند:
1. پوشیده‌گویی
استاد فقط داستان‌ها را وفادارانه به متن نقل و از #مستقیم_گویی پرهیز و استنتاج اخلاقی را به خود خواننده واگذار کرده است تا با درنگ در این‌باره، از آنها برداشت کند؛
2. گشودگی
#قهرمان بیش‌تر داستان‌های کتاب پیشوایان دینی و مذهبی‌اند، اما داستان بزرگان شیعه و سنی و حتی برخی از نامسلمانان در کتاب یافت میشود؛ یعنی از هر کسی می‌توان چیزی آموخت حتی اگر هم‌مشرب و هم‌مذهب و هم‌کیش من نباشد. بنابر، مقدمه کتاب همه اینان از راستان (صدیقان)اند؛
3. به‌گزینی
استاد با توجه به مختصات جامعه خودش و ناظر به دغدغه‌ها و مسائل آن دوران، به انتخاب داستان‌ها دست زده و زنده بودن کتابش را نزد مخاطب آن روز تضمین کرده است. موضوعات (#سوژه_داستانی) در ادبیات دینی کم نیست، اما فقط با غربال‌گری آنها متناسب با اوضاع و احوال و حاجات مخاطبان، می‌توان کتابی زنده پدید آورد وگرنه به آسانی می‌توان درباره #شبه_مسئله»ها داستان_پردازی کرد.
مشکلات کتاب اندک نیست، اما اکنون نه در مقام بیان مشکلات آنم، نه دیگران درباره مشکلاتش کم نوشته‌اند، نه از نخستین‌ها می‌توان انتظار داشت که به پختگی آثار بعدی باشند.
خدایش بیامرزاد و روز معلم برای همه آموزگاران و #تسهیل_گران تفکر_کودک و نوجوان فرخنده باشد!
این تارنما را در اینستاگرام دنبال کنید!
مقاله «سبک زندگی با القا و تلقین»؛ نقد مجموعه اشکان و اشکانه
داستان ,کتاب ,دینی ,راستان ,می‌توان ,روز ,ادبیات دینی ,داستان راستان ,کرده است ,دینی و ,نیست، اما
درباره این سایت